1. Nguyên nhân :

Theo Đông y nguyên nhân gây nên cholesterol cao có thể do:
 Ăn uống không điều độ: Ăn nhiều những thức ăn mỡ, béo, uống rượu... làm tăng lượng mỡ lên, trong khi đó chức năng vận hóa
của Tỳ lại bị suy giảm khiến cho lượng mỡ ứ đọng lại gây nên, hoặc do ăn uống thất thường làm cho Tỳ Vị bị tổn thương không vận
hóa được dưỡng trấp, các chất béo không tan đi được, tụ lại gây nên.
 Tỳ Hư yếu kèm thấp tà ứ đọng: Tỳ ở trung tiêu, có chức năng vận hóa, Tỳ thích khô ráo chứ không thích ẩm ướt, nếu ăn nhiều
chất lạnh, mát quá làm Tỳ Vị bị tổn thương, chức năng vận hóa bị mất đi sẽ gây nên béo phì, thủy thấp sẽ thịnh. Tỳ bị tổn thương
khiến cho dưỡng trấp không chuyển hóa thành các chất nuôi dưỡng cơ thể, cholesterol sẽ tụ lại, gây nên cholesterol cao.
 Tình Chí Bị Thương Tổn: Suy tư, giận dữ làm hại Tỳ, Can. Can mất chức năng sơ tiết, khí cơ bị uất trệ, khí bị trệ, huyết bị ứ,
hoặc Can khí uất kết lấn sang làm tổn thương Tỳ Vị, Tỳ mất chức năng vận hóa, lượng mỡ không chuyển hóa được tụ lại gây nên
chứng cholesterol cao.
 Thận Khí Hư Suy: Người lớn tuổi cơ thể bị suy yếu, thận khí hư hoặc lao thương quá sức, tinh khí bị tổn hại, sẽ làm cho tinh khí
bất túc, khí hóa bị bất cập, tân dịch không điều hòa, lượng mỡ không chuyển hóa được, tụ lại thành chất mỡ xấu làm cho cholesterol
tăng cao.
 Đờm ngưng huyết kết: Bình thường, lượng mỡ hóa sinh vào với thủy cốc, dưỡng trấp, mỡ cùng với tân dịch đều là loại chất dịch,
tân dịch và huyết cùng hỗ sinh cho nhau, mỡ và máu cùng quy vào phần dinh. Tân dịch tụ lại sinh ra đờm, huyết dịch ứ trở gây nên
huyết ứ. Đờm ngưng, huyết trở đều làm cho lượng mỡ chuyển hóa thất thường, tụ lại thành trọc tà, gây nên cholesterol cao.
Cũng có thể do Can âm bị hao tổn, Can dương quá vượng, làm cho phong ở bên trong bị động, bốc lên thanh khiếu bên trên gây nên
hoặc do Tỳ bị hư yếu, nguồn vận hóa bị kém khiến cho tinh khí của ngũ tạng kém, Thận không tàng trữ lại được, khiến cho Thận
thủy bất túc, Can không được tư dưỡng gây nên bệnh.

      2. Chuẩn Đoán :

Để chẩn đoán cholesterol máu, cần xác định nồng độ:
 Cholesterol toàn phần.
 LDL — Cholesterol (Cholesterol xấu).
 HDL — Cholesterol (Cholesterol tốt).
 Triglycerid.
Từ 4 nồng độ này sẽ xác định được nguy cơ thừa cholesterol.
Bình thường, nồng độ của 4 yếu tố trên là:
 Cholesterol toàn phần: 156 – 20/100ml huyết tương.
 HDL: 60mg/l
 LDL: 160mg/l
 Triglycerid: 1,65g/lít.
HDL thường hạ thấp ở phụ nữ mãn kinh. HDL dưới 35mg/dl có nguy cơ gây bệnh tim dù cholesterol toàn phần trong phạm vi cho phép.
Phụ nữ gần tuổi mãn kinh bắt đầu phát phì, lượng mỡ dự trữ tăng, triglycerid trong máu cũng tăng nên dễ bị hiện tượng Mỡ trong máu
khi đi xét nghiệm.
Để chẩn đoán Cholesterol Máu, cần làm xét nghiệm máu:
Chỉ cần nhịn đói qua đêm, buổi sáng sẽ xét nghiệm. Nên xét nghiệm máu 2–3 lần liên tiếp, cách nhau 2–4 tuần (tại cùng một phòng xét
nghiệm), tỉ lệ cholesterol máu trên 2,7g/l (270mg/l) = 7,0mmol/l.
Chỉ số cholesterol thay đổi tùy theo tuổi:

Tuổi Cholesterol Cholesterol Cholesterol
Trung Bình Hơi Cao Nguy Hiểm
20–29 180–199mg/dl 200–219mg/dl >220mg/dl
30–39 200–219mg/dl 220–239mg/dl >240
> 40 200–239mg/dl 240–259mg/dl > 260

Dựa vào bảng trên, có thể thấy:

Cholesterol LDL HDL
Toàn Phần
Mong đợi < 200mg/dl <130mg/dl > 50mg/dl
Giới hạn 200–239mg/dl 130–159mg/dl < 35mg/dl
Nguy cơ cao >240mg/dl >160mg/dl <30mg/dl

 3. Điều Trị :

Qua kinh nghiệm lâm sàng, các nhà nghiên cứu đã rút ra được một số nguyên tắc dùng thuốc trị cholesterol cao như sau:

 Thuốc thanh nhiệt lợi thấp: Dùng cho chứng bệnh cholesterol máu cao, kèm thấy hay khát, phát nhiệt, tiểu ít, bụng trướng,
phù thũng, rêu lưỡi nhờn, dính, mạch Hoạt.
Dùng các vị Hà diệp, Kim ngân hoa, Cúc hoa, Liên kiều, Ngọc mễ tu, Trạch tả, Thảo quyết minh, Phục linh, Hổ trượng, Nhẫn
đông đằng.v.v:..
 Thuốc khứ đàm lợi thấp: Dùng cho người cholesterol máu cao kèm theo tay chân mệt mỏi, bụng trướng, ho có đờm, đại tiện
lỏng, đốm lưỡi nhờn dính, mạch Hoạt.
Thuốc dùng Trần bì, Bán hạ, Trúc nhự, Phục linh, Chỉ xác, Qua lâu, Đởm nam tinh, Hạnh nhân, Bạch Kim Hoàn v.v...
 Thuốc thanh lý thông hạ: Dùng cho những người cholesterol máu cao, thân hình to chắc, táo bón, bụng trướng, đốm lười dày,
nhờn, dính, mạch có lực.
Người bên trong nóng, kết đờm bị nhẹ dùng thuốc chế từ Đại hoàng, Sơn tra, Mạch nha, Hạn cần thái, Nhân trần, Hoàng kỳ, Chỉ
xác, Hồ hoàng liên;
Người bị nặng thêm Sinh đại hoàng, hoặc Mang tiêu, Phan tả diệp.
 Thuốc bổ Can thận: Dùng cho những người cholesterol máu cao lại thấy cơ thể mệt mỏi, lưng đau, chân yếu, tuổi già sức yếu,
tai ù, mắt hoa, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi mỏng, mạch Trầm Tế.
Thuốc dùng Thủ ô, Câu kỷ, Mạch đông, Sinh địa, Sa sâm, Thỏ ty tử, Hắc chi ma, Tang ký sinh, Hoàng tinh, Đỗ trọng, Hạn liên
thảo, Hàng cúc hoa, Sơn thù nhục, Sung úy tử v.v...
 Thuốc hoạt huyết hóa ứ: Dùng cho những người cholesterol máu cao kèm theo ngực tê dại, tim đau, chỗ đau cố định, đốm
lưỡi mỏng, chất lười sẫm hoặc sẫm tím, có vết hoặc điểm ứ, mạch Huyền.
Thuốc dùng Đan sâm, Xuyên khung, Hồng hoa, Giáng hương, Xích thược, Sinh bồ hoàng, Sung úy tử, Khương hoàng, Ngũ linh chi,
Tam thất v.v...
 Thuốc thanh Can tả hỏa: Dùng cho những người cholesterol máu cao, hình dáng to chắc, mắt đỏ, mặt đỏ, miệng khô, lưỡi rát,
nước tiểu vàng, đại tiện khô, đốm lưỡi nhờn dính, mạch Huyền.
Thuốc dùng: Câu đằng, Cát căn, Thảo quyết minh, Sinh địa, Long đởm thảo, Trạch tả, Sơn chi, Hoàng cầm, Đại hoàng v.và
Qua thực nghiệm chứng minh các vị thuốc trên có công hiệu hạ cholesterol máu.

BIỆN CHỨNG LUẬN TRỊ
 Đờm Trọc Ngăn Trở Bên Trong: Cholesterol trong máu tăng cao, đầu váng, đầu nặng, cơ thể béo phì, ngực bụng đầy trướng,
khó chịu, người nặng nề, không muốn hoạt động, rêu lưỡi vàng bệu, mạch Hoạt, Thực.
ĐIỀU TRỊ: Táo thấp, khứ đờm, hóa trọc, giáng chỉ (hạ cholesterol). Dùng bài Ôn Đởm Thang gia giảm: Bán hạ, Trần bì, Phục linh,
Chỉ xác, Quát lâu, Hải tảo, Hoàng cầm.
(Đây là bài Ôn Đởm Thang bỏ Trúc nhự, Sinh khương, Cam thảo thêm Quát lâu, Hải tảo, Hoàng cầm. Trong bài dùng Bán hạ,
Trần bì, Quát lâu để táo thấp, khứ đờm; Phục linh thấm thấp, kiện Tỳ; Chỉ xác lý khí, trừ mãn, điều sướng khí cơ; Hải tảo, Hoàng
cầm thanh nhiệt tiêu đờm, hóa trọc, giáng chỉ).

4.Tham Khảo :

Một Số Bài Thuốc Kinh Nghiệm :
 Bạch Kim Giáng Chỉ Phương (Trần Vũ, sở nghiên cứu y học khu Nghi Xuân tỉnh Giang Tây): Uất kim 210g, Bạch phàn 90g, tán
bột mịn, trộn đều, tẩm nước làm hoàn. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 6g, uống sau bữa ăn, mỗi liệu trình 20 ngày, liên tục trong 2 – 3
liệu trình (Trung Quốc Y Học Đại Từ Điển).
Kết quả: Đã trị 344 ca, cholesterol giảm bình quân 85,84mg%, triglycerid giảm bình quân 70,61mg%, b- Lipoprotein giảm bình
quân 175,96%. So sánh trị số máu lipit khác biệt có ý nghĩa (P nhỏ hơn 0,001). Có 170 ca béo phì được điều trị, cân nặng giảm rõ,
giảm bình quân 3,5kg. Có 138 ca huyết áp cao được điều trị có kết quả 59,4% (23,2% kết quả tốt).
Theo kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại, thành phần chủ yếu của Bạch phàn là aluminium sulfate và kalium sulfate có tác dụng
thu liễm làm giảm hấp thụ thành phần mỡ cholesterol. Tinh dầu Uất kim làm tăng tiết mật làm bài tiết cholic acid (sản vật
chuyển hóa của cholesterol) ra ngoài bằng đường ruột, do đó làm hạ lipit huyết (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Cát Căn Phức Phương: Cát căn 15g, Hà thủ ô chế 30g, Sơn tra sống 45g, Bột trân châu 0,6g (liều 1 ngày) chế thành viên. Mỗi
lần uống 5 viên, ngày 3 lần, 1 liệu trình là 1 tháng. Thuốc có tác dụng tốt đối với cholesterol (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Đơn Điền Giáng Chi Hoàn (Hoàng Chấn Đông, Sở nghiên cứu bệnh tim mạch tỉnh Quảng Đông): Đơn sâm 9 – 12g, Điền thất 0,3
– 1,5g, Xuyên khung 6 – 9g, Trạch tả 9 – 12g, Nhân sâm 5 – 10g, Đương quy 9 – 12g, Hà thủ ô đỏ 10 – 15g, Hoàng tinh 10 –
15g, tán bột mịn làm hoàn, mỗi ngày uống 4g chia 2 lần sáng và tối, 45 ngày là một liệu trình.
Kết quả: Trị 251 ca, trong đó cholesterol cao 115 ca, kết quả tốt 88 ca, (33%) khá 45 ca (39,1%), cholesterol so sánh trước và
sau điều trị giảm bình quân 52,8mg triglycerid cao có 186 ca, kết quả tốt 97 ca (71,3%, có kết quả 14 ca (10,3%), triglycerid so
sánh trước và sau điều trị giảm bình quân 147,2mg% (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Giáng Chi Ích Can Thang: Trạch tả 20 – 80g, Sinh thủ ô, Thảo quyết minh, Đơn sâm, Hoàng tinh đều 15 – 20g, Sinh Sơn tra
30g, Hổ trượng 12 – 15g, Hà diệp 15g, ngày 1 thang, uống trong 4 tháng, có tác dụng hạ mỡ (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Giáng Chi Linh Phiến: Thủ ô, Trạch tả, Hoàng tinh, Kim anh tử, Sơn tra, Thảo quyết minh, Ký sinh, Mộc hương. Chế thành viên,
mỗi viên có 1,17g thuốc sống. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 3 viên, 1 liệu trình 3 tháng. Thuốc có tác dụng hạ cholesterol, triglycerid.
Thuốc có tác dụng tốt đối với thể Can Thận âm hư, Can dương thịnh (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Giáng Chi Linh Phương (Lý Vĩ Thành, trường Vệ sinh khu Thường Đức, tỉnh Hồ Nam): Hà thủ ô, Trạch tả, Hoàng tinh, Kim anh
tử, Sơn tra đều 3g, Thảo quyết minh, Ký sinh đều 6g, Mộc hương 1g, nấu cao, chế thành viên. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 8 viên,
một liệu trình 3 tháng.
Kết quả: Trị 200 ca có 145 ca cholesterol cao, giảm tốt 98 ca (67,6%), có kết quả 25 ca (17,2%). Trị số cholesterol giảm bình
quân 82,44mg%. Triglycerid cao có 55 ca, giảm rõ 29 ca (52,73%), có kết quả 16 ca (29%). Trị số triglycerid giảm bình quân
150,15mg% (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Giáng Chi Phương (Mã Phong, bệnh viện Giải phóng quân Trung Quốc 371): Thảo quyết minh, Sơn tra, Đơn sâm, chế thành
viên, mỗi viên có hàm lượng cao thuốc 0,25g, tương đương 2,9g thuốc sống, mỗi lần uống 2 - 4 viên, ngày 3 lần, 4 tuần là một liệu
trình. Sau 3 liệu trình đánh giá kết quả.
Kết quả: Trị 64 ca mỡ máu cao có cholesterol cao giảm bình quân 88,3mg% (P nhỏ hơn 0,01). Triglycerid cao 43 ca, sau điều trị
giảm bình quân 68,1 mg% (P nhỏ hơn 0,01). Cao lipoprotein 41 ca, sau điều trị hạ bình quân 289,9mg% (P so sánh trước sau điều
trị nhỏ hơn 0,01) (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).

 Giáng Chi Phương 2: Cam thảo 30g, Câu kỷ, Trạch tả đều 25g, Sài hồ, Sơn tra đều 15g, Đơn sâm 30g, Hồng hoa 10g. Khí hư
huyết ứ thêm Hoàng kỳ 30g, Sinh Bồ hoàng 20g. Can thận âm hư thêm Hà thủ ô đỏ 20g, Sinh địa 15g. Can dương kháng thêm
Câu đằng 20g, Thảo quyết minh 15g. Đàm thấp nặng thêm Thạch xương bồ 15g, Nhân trần 10g. Khí trệ huyết ứ thêm Xuyên
khung, Khương hoàng đều 15g, ngày uống 1 thang, liệu trình 4 tuần, có tác dụng nâng cao rõ rệt HDL-CH (Lipit-Cholesterol tỷ
trọng cao) (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Giáng Chi Thang: Hà thủ ô đỏ 15g, Kỷ tử 10g, Thảo quyết minh 30g, sắc chia 2 lần uống, 2 tháng là một liệu trình, tác dụng tốt
đối với cholesterol cao, đối với triglycerid không rõ rệt (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Hà Đơn Tang Nhân Thang: Hà thủ ô, Đơn sâm, Nhân trần, Tang ký sinh, Sơn tra, Thảo quyết minh đều 30g, ngày 1 tháng,
trong 1 – 2 tháng. Thuốc có kết quả đối với các loại IIA, IIB, III và IV. Tác dụng phụ: Tiêu chảy, sôi bụng (Hiện Đại Trung Y Nội
Khoa Học).
 Mạch Tra Tán: Mỗi gói 20g (có Mạch nha và Sơn tra mỗi thứ dùng sống 15g). Ngày uống 2 lần, mỗi lần một gói. Thuốc có tác
dụng hạ cholesterol dùng càng lâu càng tốt. Thuốc có thể gây ợ chua, hơi tiêu lỏng (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Ngọc Tra Dưỡng Tâm Tán: Mỗi gói 20g (gồm có Sơn tra, Ngọc trúc, Sơn dược sống đều 18g) mỗi lần 1 gói, ngày 3 lần, liệu trình
1 – 3 tháng. Có tác dụng hạ cholesterol (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Nhân Sâm Giáng Chi Hợp Tễ: Nhân sâm 3,2g, Lục trà (chè xanh) 5g, minh Đại hoàng 1,5g chế thành cao nước (liều trên cho mỗi
50ml), ngày uống 3 lần, mỗi lần 50ml. Thuốc có tác dụng hạ cholesterol và giảm cân nặng, hạ huyết áp (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa
Học).
 Nhân Trần Hợp Tễ: Nhân trần, Trạch tả, Cát căn đều 15g, sắc uống hoặc chế thành xi rô dùng. Liệu trình 1 – 8 tháng, kết quả
tốt đối với cholesterol, triglycerid và -lipoprotein (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Nhân Trần Thang: Nhân trần, Kê huyết đằng đều 30g, Thương truật, Nga truật đều 15g. Dương hư thêm Phụ tử. Âm hư thêm
Huyền sâm, sắc đặc uống ngày 1 thang. Dùng từ 1 – 12 tháng. Có tác dụng hạ cholesterol (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Phức Phương Bồ Công Anh Phiến: Bồ công anh, Tang ký sinh, Sơn tra, Hoàng kỳ, Ngũ vị tử theo tỷ lệ 7: 3: 3: 3: 1, chế thành
viên, mỗi viên có 0,35g thuốc sống. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 6 viên. Thuốc có tác dụng hạ cholesterol và triglycerid (Hiện Đại
Trung Y Nội Khoa Học).
 Phức Phương Minh Tinh Đơn: Quyết minh tử, chế Nam tinh, Sơn tra chế thành, mỗi lần uống 4–6 viên, ngày 3 lần, uống 1–3
tháng.Có kết quả đối với cholesterol và triglycerid cao (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Phức Phương Sơn Tra Hoàn: Sơn tra 30g, Cát căn 15g, Minh phàn 1,2g, liều một ngày chế thành viên, chia 3 lần uống, liệu trình
4 - 6 tuần, tác dụng tốt đối với hạ cholesterol, làm hạ -Lipoprotein nhưng không hạ triglycerid (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Phức Phương Tam Thất Thang: Tam thất 3g, Sơn tra 24g, Trạch tả 18g, Thảo quyết minh, Hổ trượng đều 15g, tùy chứng gia
giảm, ngày uống 1 thang, một liệu trình là một tháng, có tác dụng hạ cholesterol và triglycerid (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Quế Tinh Phương (Bạch Hồng Long, Sở cán bộ hưu trí số 1, quân khu Vân Nam): Quế nhục, Chế nam tinh, Quyết minh tử,
Nhộng tằm, vỏ Đậu đen hạt to, chế thành viên. Mỗi ngày uống 3 – 4 lần, mỗi lần uống 4 – 6 viên, một liệu trình là một tháng.
Kết quả: 158 ca, trong đó cholesterol cao 158 ca, sau điều trị, cholesterol hạ bình quân 58mg%, tỷ lệ có kết quả 90,5%,
triglycerid cao 132 ca, sau điều trị hạ bình quân 56mg%, tỷ lệ có kết quả 90,5%, -Lipoprotein tăng 116 ca, sau điều trị hạ bình
quân 165mg%, tỷ lệ có kết quả 83,62%.

(Bài thuốc có tác dụng ôn hóa đờm thấp, dưỡng can, trừ phong, trị chứng mỡ máu cao thể đàm thấp) (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa
Học).
 Tam Sâm Tửu: Nhân sâm, Đơn sâm, Ngũ gia sâm ngâm rượu 35%, ngày uống 20ml x 2 lần, liệu trình một tháng. Thuốc có tác
dụng hạ cholesterol, triglycerid, -Lipoprotein (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Thảo Hà Sơn Hợp Tễ: Thảo quyết minh, Hà diệp, Sơn tra đều 24g, Tang ký sinh 15g, Hà thủ ô 12g, Uất kim 10g là liều lượng
một ngày, nấu thành cao 50ml, chia 2 lần uống. Theo tỷ lệ nấu cao uống trong một tháng là một liệu trình. Thuốc có tác dụng hạ
cholesterol-lipoprotein nhưng tác dụng không chắc chắn đối với triglycerid, có tác dụng phụ gây tiêu chảy nhẹ (Hiện Đại Trung Y
Nội Khoa Học).
 Thiên Sơn Đơn: Thiên trúc hoàng, Sơn tra, Đơn sâm, Trạch tả, liều lượng theo tỷ lệ: 0,5: 1: 2: 2, sấy khô, tán bột mịn, chế thành
viên 0,5g, ngày uống 3 lần, mỗi lần 4 viên, 1 liệu trình 3 tháng, trường hợp Can Thận âm hư thêm Lục Vị Đại Hoàng Hoàn uống.
Thuốc có tác dụng hạ cholesterol 90%, hạ triglycerid 78 % (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Thông Huyết Đơn: Hà thủ ô, Nhân trần, Hồng hoa, Xuyên khung, Xích thược theo tỷ lệ 2: 2: 1:1:1, chế thành viên nặng 0,35g
(tương đương thuốc sống 2g), ngày 8 lần, mỗi lần 5 viên, liệu trình từ 1 – 3 tháng. Thuốc có tác dụng hạ cholesterol tốt (Hiện Đại
Trung Y Nội Khoa Học).
 Thủ Ô Hợp Tễ: Sinh thủ ô, Thục địa, Mạch đông, Dạ giao đằng, Bắc sa sâm, Huyền sâm, Hợp hoan bì đều 15g, Cúc hoa, Kê quan
hoa, Bạch thược đều 10g, sắc uống, ngày 1 thang. Thuốc có tác dụng hạ cholesterol (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Thư Tâm Hoạt Huyết Phương (Thẩm Đạt Minh, bệnh viện trực thuộc viện Trung y học Hồ Bắc): Hoàng kỳ, Đảng sâm, Đương
qui, Bồ hoàng đều 9g, Hồng hoa 5g. Theo tỷ lệ chế thành xi rô 96%. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 30mg, 3 tháng là một liệu trình.
Kết quả: Đã điều trị 74 ca mỡ máu cao có cholesterol trước điều trị cao nhất là 450mg%, sau điều trị cholesterol cao nhất còn
420mg%, Triglycetrid trước điều trị cao nhất 350mg, sau điều trị cao nhất còn 180mg%. (Bài thuốc có tác dụng trị chứng mỡ
máu cao khí huyết ứ) (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).
 Trạch Tả Thang: Trạch tả, Chế thủ ô, Quyết minh tử đều 30g, Bạch truật 15g, Sinh Đại hoàng 6g, ngày uống 1 thang trong 45
ngày. Có tác dụng hạ cholesterol và triglycerid, giảm cân nặng (Hiện Đại Trung Y Nội Khoa Học).

Một Số bài thuốc đơn giản kinh nghiệm dân gian
trị Cholesterol máu cao:
 Sơn tra, Hà diệp đều 15g sắc uống thay trà. Dùng trị cao huyết áp mỡ máu cao tốt (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Cuống bí ngô 300g, Sơn tra 30g. Sắc uống (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Hạch đào nhân 30g, Lá bắp 60g. Sắc uống (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Lá Dưa hấu, vỏ Đậu phụng 30g, mỗi ngày 2 – 8 lần (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Bắp, hạt bí ngô đều 30g. Sắc uống, ăn luôn bã (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Cà rốt 1 củ, Đậu phộng 30g. Nấu ăn ngày 1 – 2 lần (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Bí đao 100g, Cành lê 30g. Sắc uống (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Vỏ dưa hấu 60g, Lô căn 30g. Sắc uống (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).

 Rau hẹ, Sơn tra, Đào nhân 15g. Sắc nước uống, ngày 1 – 2 lần (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).

 Hải đới 30g, Đậu xanh 20g, Đường đỏ đều 150g. Hải đới ngâm rửa sạch cắt nhỏ nấu với đậu Xanh, cho đường đỏ vào, ăn ngày 2
lần (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Gừng tươi 4 lát, Lá sen 15g, Hoắc hương 8g. Sắc uống ngày 1 – 2 lần (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Lá sen tươi 1 lá to, gạo tẻ 100g, Đường phèn vừa đủ. Nấu nước lá Sen, bỏ xác, cho gạo vào nấu cháo ăn, (Trung Hoa Dân Gian Bí
Phương Đại Toàn).
 Mộc nhĩ trắng và đen đều 10g, Đường phèn 5g. Mộc nhĩ ngâm nước nóng cho nở, cho nước và đường chưng 1 giờ uống (Trung Hoa
Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Đậu đen, lá Bắp đều 30g, rễ Hành 10g. Sắc uống (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Đậu ván trắng, đậu Đen đều 30g, lá Nho 15g. Sắc uống (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Nhân trần, Sơn tra đều 20g, gừng 3 lát. Sắc uống (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Rễ cỏ tranh, Sinh địa đều 80g, Mạch môn 18g. Sắc uống (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Vỏ mè, Đậu phụng đều 30g, Gừng 3 lát. Sắc uống (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Vỏ Bí ngô già, vỏ Bí đao, lá Sen đều 30g. Sắc nước uống ngày 2 – 3 lần (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Sơn tra 30g, Hà thủ Ô 18g, Trạch tả 12g. Sắc uống ngày 2 – 8 lần (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).
 Rễ Hành, Rau mùi (Hồ tuy) đều 30g, Mộc nhĩ đen 20g. Sắc uống. Ăn canh Mộc nhĩ ngày 1 – 2 lần (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương
Đại Toàn)
 Mè đen, Quả dâu tằm (Tang thầm) đều 60g, nếp 30g. Ba vị rửa sạch, bỏ vào cối giã nát. Cho 3 bát nước vào nồi đất đun sôi cho
đường vào tan hết nước sôi, cho 3 vị trên vào khuấy thành hồ ăn. (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn)
 Bạch phàn, Uất kim lượng bằng nhau, Tán bột mịn làm hoàn. Ngày uống 3 lần mỗi lần 6 g, uống sau lúc ăn. Một liệu trình 20
ngày (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn)
Tam thất 3g, Sơn tra 24g, Trạch tả 18g, Thảo quyết minh 15g, Hổ trượng 10g. Sắc uống. Liệu trình một tháng. Dùng cho thể
đờm trệ (Trung Hoa Dân Gian Bí Phương Đại Toàn).

5. Bệnh Án :

(Trích trong Thiên Gia Diệu Phương, q Thượng) ,
XX, nam, 41 tuổi, cao 1,74m, nặng 86kg. Chóng mặt 3 tháng, khi nóng, mệt mỏi thì càng tăng. Ngực bứt rứt, hơi thở ngắn, ăn uống nhiều,
tiện bí, huyết áp 128/90mmHg, mạch Huyền Tế, chất lưỡi đỏ, chỉ có thể làm việc nửa ngày. Sơ chẩn ngày 7-6-1979. Xét nghiệm thấy:
Cholesterol 320mg %, Beta-lipoprotein 1578mg%, triglycerid 96mg%. Chẩn đoán xác định là tăng lipid huyết. Cho dùng Giáng Chỉ Ẩm.
Dùng 3 tháng có gián đoạn (tháng đầu tiên dùng được liên tục hơn), thể trọng giảm còn 74kg, huyết áp 116/78mmHg, mạch, lưỡi đều
bình thường. Cholesterol giảm còn 289 mg%, Beta-lipoprotein còn 460 mg%, triglycerid còn 75%. Cảm giác chóng mặt và bứt rứt đều
hết, có thể làm việc cả ngày. Vẫn còn táo bón. Dặn tiếp tục uống bài thuốc trên. Sau khi ngừng thuốc 7 tháng, ngày 20-5-11980 thăm lại
thì chưa thấy tái phát các chứng chóng mặt, bứt rứt trong ngực, thở ngắn, trừ trường hợp thỉnh thoảng có thấy táo bón, không thấy các
chứng khác, huyết áp thường khoảng 118/72mmHg. Xét nghiệm: Cholesterol 180mg%, Beta-lipoprotein 218mg%, triglycerid 64mg%.

 6.Cơ Chế Bệnh :

CƠ CHẾ
Cholesterol là một hợp chất có cấu trúc sterol, là một trong những thành phần lipid có trong cơ thể con người.
Cholesterol có hai nguồn gốc: Nội sinh (do chính cơ thể tự tổng hợp) và Ngoại sinh (có trong thức ăn được đưa vào cơ thể). Cholesterol
được tổng hợp ở nhiều cơ quan nhưng nhiều nhất ở gan. Gan vừa làm nhiệm vụ tổng hợp cholesterol, vừa làm nhiệm vụ điều hòa, dự trữ
cholesterol trong cơ thể.
Cholesterol nhũ hóa triglycerid để ngấm qua thành ruột, theo hệ bạch huyết rồi vào máu. Chúng di chuyển trong máu dưới dạng
Chylomicron. Các cơ và mô mỡ thu hút chất béo nhờ Lipoprotein lipase. Phần dư thừa trở về gan và cholesterol tự do được phóng thích.
Cholesterol dùng để tổng hợp màng tế bào, nội tiết tố... hoặc dự trữ dưới dạng cholesterol esther.
Cholesterol là một chất béo, để di chuyển trong máu, nó cần một chất vận chuyển, đó là các Lipoprotein. Có hai loại Lipoprotein:
 Lipoprotein tỉ trọng thấp (LDL — Low Density Lipoprotein) xuất phát từ gan, chuyển cholesterol đến tận các tế bào để làm
chất 'đốt', tạo năng lượng.
 Lipoprotein tỉ trọng cao (HDL — High Density Lipoprotein) có chức năng ngược lại, chuyển cholesterol từ các tế bào trở về gan
để được tái biến dưỡng.
Khi thừa trong máu, trên đường di chuyển từ gan đến các tế bào, cholesterol LDL thừa, được gọi là cholesterol xấu, không vào hết tất cả
trong tế bào, mà tồn đọng tại động mạch và sau đó xâm nhập vào vách thành động mạch. Tại đây, cholesterol bị oxy hóa tạo thành
những tảng xơ động mạch và góp phần làm nghẽn tắc động mạch (dân gian quen gọi là máu nhiễm mỡ). Dần dần sẽ dẫn đến nhồi máu cơ
tim, tai biến mạch máu não hoặc viêm động mạch.
Còn cholesterol được Lipoprotein HDL vận chuyển là cholesterol tốt, làm thông động mạch, tống khứ cholesterol thặng dư ra khỏi động
mạch.